تأثیر ال- تیروزین بر تولید تبائین در کشت سوسپانسیون سلولی خشخاش ایرانی (Papaver bracteatum)

مقدمه: استفاده از محرک‌ها و ترکیبات مختلف در محیط کشت سوسپانسیون سلولی راهکار مناسبی برای افزایش و بهبود تولید متابولیت‌های ثانویه مهم در شرایط درون شیشه‌ای مهیا می‌کند. هدف: بررسی تأثیر ال- تیروزین و ترکیب آن با محرک‌های زیستی کیتوسان و اسید سالیسیلیک بر تولید تبائین در کشت سوسپانسیون سلولی گیاه خشخاش ایرانی در روزهای مختلف پس از تحریک بود. روش بررسی: غلظت‌های مختلف ال- تیروزین (1 و 2 میلی‌مولار) به تنهایی و در ترکیب با کیتوسان (100 میلی‌گرم بر لیتر) و اسید سالیسیلیک (50 میلی‌گرم بر لیتر) روی کشت‌های سلولی اعمال شده و پس از دو، چهار و شش روز، pH و EC محیط کشت و همچنین مقدار تبائین سلول‌ها مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج: بیشترین مقدار تبائین (30/42 میلی‌گرم بر لیتر) در تیمار یک میلی‌مولار ال- تیروزین و شش روز پس از اعمال تیمار به دست آمد که به طور معنی‌داری بیشتر از مقدار تبائین در تیمار شاهد بود. علاوه بر این، یک رابطه‌ای بین مقدار تبائین تیمارها با pH و EC محیط کشت وجود داشت. به‌ طوری که با افزایش مقدار تبائین سلول‌ها، pH محیط کشت افزایش و EC آن کاهش یافت. نتیجه‌گیری: تغذیه کشت‌های سلولی خشخاش ایرانی با ال- تیروزین (پیش ماده مسیر بیوسنتز آلکالوئیدها) در افزایش تولید تبائین مؤثر بود. به ‌طوری ‌که تیمار یک میلی‌مولار ال- تیروزین مقدار تبائین کشت‌های سلولی را در مقایسه با شاهد 26/22 برابر افزایش داد.